eredienst
In de kerk, gewoonlijk op zondag, komt men samen voor de eredienst, een ouderwets woord voor het gezamenlijk komen in Gods aanwezigheid. Dat heeft iets heiligs, mystieks en sacramenteels, wat het meest tot uitdrukking komt in de gemeenschap van de Eucharistie, het feest van de tafel van de Heer. De eredienst heeft tot doel de opbouw van de gemeenschap en het individu en wordt zichtbaar op marktplaats omdat het dáár het verschil maakt.

fun
Op een kermis kom je voor persoonlijk genot, de fun, die slechts een tijdelijke vervulling geeft. Je komt er om twee uurtjes genot te ontvangen. Dat kan via de botsautootjes, draaimolens, prijsschieten en andere rariteiten. Met als reslutaat een leuke avond maar geen invloed op de omgeving, behoudens overlast voor hen die dichtbij wonen.

missionair
Het gevaar van de postmoderne kerk ligt in de verleiding om laagdrempeligheid en missionair-zijn te vertalen naar een aanbod dat tegemoet komt aan persoonlijk genot, of dat nu via optredens van bands, een stand-up comedian als predikant, discussies en aanvaringen rondom de zogenaamde waarheid, of de kortstondige opwinding van exotische en charismatische rariteiten.

het verschil maken
Als het kerk-zijn het verschil niet meer maakt in de maatschappij, maar een op zich zelf staand evenement wordt, stapt het met haar doelstelling in de concurrentiestrijd met kermis, theater, bioscoop, Netflix en het strand. En terecht zal men kiezen voor datgene waar men dan van denkt het meeste plezier te zullen ontvangen.

drievoudige roeping
De roeping van de kerk zit niet in het entertainen van de bezoekers, maar is drievoudig: de proclamatie van het Koninkrijk, het verschil maken in deze wereld door het navolgen van haar Meester, en het meelijden als gestigmatiseerd Lichaam met hen die lijden, op de vlucht of ontheemd zijn. Daarin herken je het verschil tussen Kerk en Kermis.

gemeenschap
Maar af en toe lijkt de Kermis ook op de kerk...
Wanneer de mystiek van de kermis sacramenteel wordt.
Er is weinig mis met een bezoekje aan de kermis, wanneer deze de stad of het dorp weer eens aandoet. In twee uurtjes heb je alles gezien, plakken je handen van de suikerspin, die je aan je kleinkind hebt gegeven - wat niet mag van de ouders - en ben je een tientje lichter. Daarin verschilt een kermisbezoek weinig met een bezoek aan een entertainment kerk.
Maar er zijn mensen die weken van te voren uitzien naar de kermis, geld er voor apart zetten (heiligen) en de gehele week hun agenda vrijhouden omdat de kermis er zal zijn. De kermis krijgt iets sacramenteels, alsof je leven er van afhangt of dat het leven zou geven. In die zin kan de kermis op de kerk gaan lijken en lijken ze ook op elkaar.
Het verschil zit in het leven en de gemeenschap die de een boven de ander te bieden heeft. Met name die gemeenschap, want daar ligt de sleutel tot de mystiek en het sacramentele van beiden.

positieve vermenging
De vermenging van de kermis en kerk wordt alleen maar positief groter wanneer de kerk de kermis als haar terrein gaat zien. Juist daar ligt de kans om de sacramentele ontmoeting kleur en geur te geven.
Want ook op de kermis ontmoeten mensen elkaar, en gebeurt er meer dan entertainment. Mensen leren elkaar kennen, wanneer ze het gesprek aangaan over de vele mislukte pogingen in de schiettent. Een botsing tussen twee botsautootjes, kan omslaan in kortsluiting van verliefdheid. En ook op de kermis krijgt de minderbedeelde soms wat hulp van de naaste.
En wanneer de kerk in die wereld stapt en naast de naaste gaat staan, gebeurt er iets mystieks. Zulke gemeenschap wordt sacramenteel. Dat wat geestelijk is wordt vlees en bloed. Het gestigmatiseerde Lichaam krijgt ineens gestalte op de kermis... oh, nee in de kerk; de kerk op de kermis, zoals het ooit bedoeld was.

afbeelding: Pieter Bruegel de Oude - Kermis van Hoboken - 1559